Wapń stanowi dominujący składnik mineralny ciała. Około 99% tego pierwiastka znajduje się w kościach i zębach, gdzie tworzy podstawowy materiał budulcowy. To dzięki temu składnikowi mineralnemu rozwija się tkanka kostna, zębowa, przewodzone są impulsy wzdłuż neuronów (komórki nerwowe), możliwa jest prawidłowa praca mięśni oraz układu krwionośnego.
Do jego prawidłowego wchłaniania i wykorzystania zarówno wśród dorosłych jak i dzieci, niezbędna jest witamina D, która powstaje głównie w skórze na skutek ekspozycji na słońce.
Wystarczające spożycie wapnia dla niemowląt wynosi 200-260 mg, dla dzieci w wieku 1 -3r.ż. eksperci rekomendują 700 mg dziennego spożycia a u dzieci starszych > 3 rż. – 1000-1300mg.
Jednak zdecydowana większość dzieci, spożywa za mało produktów bogatych w wapń. Konsekwencją przewlekłych niedoborów wapnia u dzieci jest krzywica a u ludzi dorosłych osteomalacja zwiększająca ryzyko osteoporozy. Niedobory wapnia powodują też zwiększoną pobudliwość organizmu, tężyczkę, zaburzenia neurologiczne, mogą też prowadzić do wzrostu ciśnienia tętniczego krwi. Niedobór wapnia nie boli, nie da się go również wcześnie wykryć w badaniach, dlatego tak ważna jest prawidłowa dieta lub suplementacja w sytuacja kiedy istnieje ryzyko niedoborów.
Głównym źródłem wapnia jest żywność. Najlepiej przyswajalny wapń pochodzi z mleka i przetworów mlecznych, zawarta w nich laktoza (cukier mleczny), zwiększa wchłanianie wapnia, produkty te charakteryzuje również odpowiedni stosunkiem wapnia do fosforu. Dzieciom nietolerującym laktozy występującej w mleku, ale również tym które mleka nie lubią, zaleca się spożywanie fermentowanych przetworów mlecznych (kefir, jogurt, twaróg) w których część laktozy zastała rozłożona przez bakterie oraz serów podpuszczkowych tzw. żółtych serów. Wapnia tyle co w jednej szklance mleka znajduje się np. w jednym kubku jogurty, jednej szklance kefiru, 2 plasterkach żółtego sera. Dobrym źródłem wapnia są również ryby zwłaszcza te spożywane wraz z ośćmi. Niektóre produkty, roślinne takie jak nasiona roślin strączkowych (np. fasola, ciecierzyca), natka pietruszki, szpinak, orzechy także zawierają wapń, ale nie jest on tak dobrze przyswajalny, jak z mleka i przetworów mlecznych. Za małą przyswajalność wapnia z produktów roślinnych odpowiada kwas szczawiowy, fityniany oraz nierozpuszczalny błonnik pokarmowy. Co ciekawe błonnik rozpuszczany np. z owsianki, jabłek, bananów zwiększa wchłanianie wapnia w jelicie. Źródło wapnia dla starszych dzieci i nastolatków mogą stanowić również wody mineralne. Na rynku dostępne są wody mineralne, będące dobrym źródłem tego składnika, czyli te zawierające ponad 150 mg wapnia/l.
Dobrze zbilansowana dieta pozwala na pokrycie zapotrzebowania na wapń i zawiera składniki odżywcze zwiększające jego wchłanianie. Aby dieta twojego dziecka zawierała odpowiednią ilość wapnia już od dziś zadbaj, aby w jego menu codziennie pojawiły się produkty bogate w ten składnik mineralny.
A oto kilka wskazówek jak budować mocne kości:
- Jeśli twoje dziecko nie przepada za produktami mlecznymi wybieraj te, które mają zwiększoną ilość wapnia, wówczas jedząc mniej twoje dziecko przyjmie odpowiednią ilości tego minerału. Można kupić m. in. jogurty i serki które zawierają większą niż standardowa ilość wapnia.
- Jeśli dziecko nie może jeść produktów mlecznych włączaj do jadłospisu liściaste warzywa, nasiona strączkowe, brokuły, brukselkę, migdały oraz orzechy. Pamiętaj, że ilość tych produktów, którą dziecko powinno zjeść jest większa niż u dziecka, które pije mleko i je produkty mleczne, możliwe jednak ze konieczna będzie suplementacja wapniem.
- Podawaj ryby są nie tylko dobrym źródłem wapnia ale również wit. D
- Podawaj witaminę D3 wg. zaleceń pediatry.